Viktorijanski stil

Termin viktorijanska arhitektura se ne odnosi na određeni stil već na eru – vladavinu kraljice Viktorije Ujedinjenim Kraljevstvom Velike Britanije od 1837. do 1901. uključuju rani gotički preporod, folk viktorijanski, grčki preporod , italijanstvo , drugo carstvo, štap, romaničko preporod, šindre, kolonijalni preporod i popularni stil kraljice Ane na kraju ere.

Viktorijanska arhitektura nastala je u Engleskoj i još uvijek u velikoj mjeri definira arhitekturu njenih gradova i mjesta. Ali nekoliko stilova arhitekture iz viktorijanskog doba takođe se proširilo međunarodno na mjesta poput Sjeverne Amerike, Australije i Novog Zelanda, gdje su je različite zemlje i regije prilagodile lokalnim ukusima, životnim stilovima i građevinskim materijalima.
(izvor, dominfo.ba)

Istorija viktorijanske arhitekture

Arhitektura viktorijanske ere pratila je gruzijski (1714–1830) i kasni gruzijanski period (1830–1837), koje su karakterisale sobe izdašnih proporcija u tipično trospratnim rezidencijama u kojima su porodice živele na prva dva sprata, a sluge su zauzimale manji treći sprat.

Viktorijansko doba bilo je period sve većeg bogatstva, širenja srednje klase i procvata masovne proizvodnje koju je omogućila industrijska revolucija. Stambeni objekti iz viktorijanskog doba izgrađeni su za smještaj ljudi iz svih slojeva društva i nivoa prihoda. To je značilo sve, od bliskih nizova kuća u nizu izgrađenih za fabričke radnike na prepunim uskim ulicama koje nisu imale bašte ili kanalizaciju do dvojnih i dvojnih kuća koje su do kraja viktorijanske ere imale moderne pogodnosti poput tople i hladne vode, kanalizacija i plin.

Inovacije u građevinskim tehnikama i masovno proizvedenim građevinskim materijalima koji se mogu transportovati željeznicom—kao što su novo mašinski napravljene cigle, sivi krovni škriljac iz Velsa ili dolazak pločastog stakla 1930-ih koje je povećalo veličinu prozora iz prethodnih perioda—spasile su graditelje vrijeme i doveo je do buma stanovanja tokom 1850-ih i 1870-ih godina u kojem su izgrađeni milioni viktorijanaca.

Karakteristike viktorijanske arhitekture

Arhitektura viktorijanske ere obilježena je svojom neispričnom posvećenošću ukrasima i procvatu i svojim kitnjastim maksimalističkim dizajnom interijera. Iako postoji mnogo različitih stilova obuhvaćenih arhitekturom iz viktorijanskog doba, neke zajedničke karakteristike koje će vam pomoći da uočite viktorijanca izvana uključuju:

Strmi krovovi
Obična ili obojena cigla
Farbane željezne ograde
Završni radovi na krovu poput crkve
Klizna krila
Osmougaone ili okrugle kule i tornjevi za privlačenje pogleda prema gore
Dvije do tri priče
Velikodušni trijemovi sa omotačem
Mali vrtovi
Asimetrija

Dizajn enterijera u viktorijanskom periodu bio je slojevit, pretrpan, ukrašen i ekscentričan. Unutrašnjost kuća iz viktorijanskog doba često je uključivala:

Velike stepenice
Komplikovani rasporedi sa više prostorija uključujući formalne trpezarije, biblioteke i salone
Visoki stropovi
Ukrasno izrezbarene drvene obloge
Hodnici sa geometrijskim pločicama
Dekorativni kamini
Vitraži
Nameštaj od tamnog drveta
Teške zavjese
Dekorativne tapete
Podovi od tvrdog drveta prekriveni tepisima

Zanimljive činjenice o viktorijanskoj arhitekturi
U San Francisku, jedna od najpoznatijih gradskih pozadina je niz „oslikanih dama“, nadimak koji se u SAD-u daje viktorijanskim i edvardijanskim kućama prefarbanim 1960-ih u tri ili više boja kako bi se uljepšali njihovi kitnjasti arhitektonski detalji. Gledano iz Alamo Square Parka, ove viktorijanske kuće u nizu u San Francisku su možda najpoznatije u zemlji. Smješten na pozadini modernog gradskog horizonta, ovaj dio ulice Steiner 710–720 nosi prikladan nadimak “Postcard Row” i popularan je etablirajući kadar koji se koristi u bezbrojnim filmskim i televizijskim produkcijama, uključujući sitcom iz 90-ih “Puna kuća”.

Slično viktorijanskoj arhitekturi je edvardijanski stil arhitekture, koji je započeo smrću kraljice Viktorije i kasnijom vladavinom kralja Edvarda VII (1901–1910), iako se sve do 1914. smatra dijelom tog perioda. Edvardijanski stil bio je manje ukrašen od viktorijanskog, njegov interijer je imao jednostavniji dekor i manje nereda. Poklapa se s pokretom umjetnosti i zanata, koji je započeo 1880. godine kada su umjetnici i arhitekti reagovali protiv tehničkog napretka i masovne proizvodnje koje je započelo viktorijansko doba i nastojali proizvesti robu koja slavi ljudsku izradu.

Tokom 21. vijeka, prvaci viktorijanske arhitekture 19. vijeka poput Viktorijanskog društva Ujedinjenog Kraljevstva rade na očuvanju i zaštiti povijesne viktorijanske i edvardijanske arhitekture, pomažući zainteresiranim stranama da nauče kako da prilagode viktorijanske zgrade da odgovaraju modernim životnim stilovima, istovremeno čuvajući i poštujući njihove jedinstvene karakteristike i istoriju.