Antalija

Antalija je grad na jugozapadu mediteranske obale u Turskoj, najveće letovalište takozvane turske rivijere, smešteno u istoimenom zalivu. Nalazi se u plodnoj primorskoj ravnici, u vilajetu Antalija, čiji je glavni grad. Prema popisu iz 2011. godine, Antalija ima 965.000 stanovnika. Čitavo područje Antalije, koje zauzima oko 630 km morske obale, od vetrova štiti planina Taurus obrasla gustim borovim šumama, a na njemu preovladava mediteranska klima, sa toplim, sušnim letima i blagim, kišovitim zimama. Temperatura mora tokom najtoplijih meseci, u jeku sezone, iznosi 28C, dok se tokom zime ne spušta ispod 15oC. U julu i avgustu, temperatura vazduha zna da pređe i 40st.C, s tim da srednja temperaturna vrednost u najtoplijem delu godine iznosi 34,4C. Antalija se može pohvaliti sa više od 300 sunčanih dana godišnje. Prestonica turske rivijere, znana i kao grad pomorandži najposećenije je tursko letovalište, koje tokom godine ugosti više od milion turista.



Ne postoje precizni podaci o tome kada je područje Antalije prvi put naseljeno, a sam grad osnovao je pergamski kralj Atalus II 159. godine p.n.e. Prema predanju, on je naredio svojim podanicima da pronađu najlepšu lokaciju, zemaljski raj. Kada su kraljevi ljudi odabrali mesto, Atalus je tu podigao grad koji je nazvao po samom sebi Ataleja. Grad je počeo naglo da se razvija pod Rimljanima, a kasnije su ga osvajali Vizantijci, Seldžuci, da bi 1390. godine postao deo Otomanske imperije. Postoji podatak da je Antaliju 48. godine posetio i apostol Pavle.



U savremenoj Antaliji postoji bogata zaostavština koja svedoči o svim periodima njene istorije. Stari grad Kaleiči nekada je bio opasan zidinama čiji ostaci su i danas vidljivi. Nalazi se oko stare gradske luke, karakterističan je po uzanim kaldrmisanim ulicama i starim grčkim i turskim kućama, koje su pod zaštitom države, a za potrebe turizma su adaptirane u hotele, restorane, kafiće i prodavnice. Ovde je smešten veliki broj građevina iz raznih epoha koje istoriju grada čuvaju od zaborava i svedoče o lepoti helenističke, rimske, grčke, vizantijske i islamske kulture, umetnosti i arhitekture, koje su ostavile neizbrisiv trag u razvoju danas vodeće turističke destinacije u Turskoj. U starom gradu se nalazi više kula, minareta, džamija, hanova, hamama i brojnih drugih znamenitosti. Postoji više kapija kroz koje se ulazi u Kaleiči, ali najvažnija i najlepša je svakako Hadrijanova kapija. Ova kapija sagrađena je oko 130. godine, u čast rimskog cara Hadrijana, koji je tih godina posećivao Antaliju. Kapija je izrađena od mermera, ima visinu od 14. metara, a čine je tri lučna ulaza, oko kojih je postavljeno više stubova, a sa strane se nalaze dve velike kamene kule. Hidirlik kula nalazi se na rubu Karlioglu parka, uz samu morsku obalu. Izgrađena je za vreme Rimljana, u 2. veku, od kamena, ima pravougaonu osnovu na koju je dozidan kružni toranj



Njena ukupna visina iznosi 14 metara. Služila je kao osmatračnica i svetionik. Tokom kasnijih vekova obnavljali su je Seldžuci i Osmanlije, tako da je danas u dosta dobrom stanju. Sahat kulu podigao je u 19. veku Seid paša, a smeštena je na Kalekapisi trgu u starom gradskom jezgru. Sat na kuli je dar nemačkog cara Vilhelma II. Ova kula, čiji je toranj visok 8 m, a njena ukupna visina iznosi 14 m, najlepša je noću, kada joj osvetljenje daje zadivljujući izgled. Džamija Kesik Minaret (slomljeni minaret) sagrađena je u 2. veku kao rimski hram, a u 7. veku su je Vizantijci pretvorili u crkvu Device Marije. U 8. veku bila je teško oštećena od strane Arapa, a obnovljena je u 10. veku. Seldžuci su kasnije dozidali minaret i transformisali je u džamiju. U 14. veku, kada su krstaši osvojili Antaliju, džamija ponovo postaje hrišćanska crkva, a u 15. veku, nakon što je Antalija prešla u ruke Osmanlija, opet je preobražena u džamiju. U velikom požaru koji se desio 1846. godine džamija je izgorela, ali je minaret sačuvan. Džamija Jivli ili Aladinova džamija podignuta je 1230. godine za vreme vladavine seldžučkog sultana Aladina Kejkubata I. U 14. veku džamija je bila srušena, ali je veoma brzo obnovljena, sa minaretom koji ima 6 kupola i visinu 38 metara i predstavlja jedan od najstarijih višekupolnih minareta u Turskoj. Tekeli Mehmed Pašina džamija podignuta je u 18. veku, ima glavnu kupolu oko koje se nalazi više manjih kupola.U ovoj džamiji je od 1974. godine smešten Etnografski muzej, u čijoj kolekciji se nalaze odeća, kuhinjski pribor, tapiserije, ćilimi, nakit, nomadski šatori itd. Arheološki muzej u Antaliji jedan je od najvećih i najznačajnijih turskih muzeja, ima 13 soba za izlaganje eksponata, kao i veliku galeriju na otvorenom. Na ukupnom prostoru od 7.000 m izloženo je više od 5.000 predmeta, sa osvrtom na istorijski razvoj mediteranskog područja. Muzej je 1988. godine bio dobitnik specijalne nagrade Evropskog saveta. Među Antalijskim muzejima ističe se i Muzej kuća Kemala Ataturka. U okolini Antalije nalaze se brojna arheološka nalazišta do kojih postoje organizovani izleti iz grada – Termesos, Hadrijanus, Perga, Silion, Faselis, Arikanda, Limira, Kekova, Patara, Santos itd. Posebnu pažnju privlače Demre (Mira), rodni grad svetog Nikole u kome se nalazi crkva ovog sveca, Olimpus sa arheološkim iskopinama iz 2. veka p.n.e. i Aspendos, poznat po jednom od najbolje očuvanih rimskih pozorišta na svetu, koje je i danas domaćin brojnim kulturno-umetničkim manifestacijama i festivalima i može da primi više od 20.000 posetilaca. Antalija je okružena i brojnim prirodnim znamenitostima. U samom gradu, u njegovom južnom delu nalazi se brdo Tunek, sa nadmorskom visinom od 618 m, sa čijeg vrha se pruža idiličan pogled na Antaliju, a na njemu se nalazi više ugostiteljskih objekata, od kojih je najzanimljiviji rotirajući restoran Doner Gazino. U celoj antalijskoj regiji postoje i tri nacionalna parka – Termesos, smešten na 30 km severozapadno od Antalije, Olimpos, udaljen oko 80 km od Antalije i Nacionalni park Kurpulu, udaljen 92 km od Antalije, poznat po istoimenom kanjonu. Posebnu atrakciju predstavlja obilazak obližnjih vodopada, naročito Kursunlu vodopada smeštenih na 19 km od Antalije i Dudun vodopada udaljenih 12 km od centra grada, kao i brojnih pećina, od kojih su najpoznatije pećina Karain i pećina Beldibi. Antalija ima bezbroj restorana, kafića, barova, diskoteka i noćnih klubova. Hrana u restoranima je najraznovrsnija, od brze hrane, preko turske nacionalne kuhinje, do specijaliteta italijanske, kineske, indijske, francuske i mnogih drugih nacionalnih kuhinja. U gradu se odvija prilično aktivan noćni život, a za organizaciju najboljeg provoda zadužene su brojne diskoteke i noćni klubovi, sa bogatim programima i sadržajima. Moderni šoping centri, bazari, suvenirnice, pijace na kojima se može kupiti bukvalno sve, od igle do lokomitive, nalaze se svuda, a u modernom delu Antalije postoji nekoliko trgovačkih avenija. Sam grad Antalija ima dve velike i jednu malu plažu, s tim što se u njenoj regiji nalazi mnoštvo najraznovrsnijih plaža koje se prostiru duž obale mora ukupnom dužinom od 630 km. Zapadno od antalijske luke nalazi se plaža Konialti, duga 1,5 km. Plaža je prekrivena peskom, ali postoji i stenoviti deo, na njoj se mogu iznajmiti suncobrani i ležaljke, uz plažu se pruža uređeno šetalište, na njoj je smešteno više ugostiteljskih objekata, kao i najveći akva park u Antaliji. Nosilac je plave zastavice. Na istočnoj obali Antalije smeštena je plaža Lara, sa jednim javnim delom, dok je drugi deo podeljen na manje plaže koje pripadaju hotelskim kompleksima. Inače, uz ovu plažu nalazi se najveća turistička zona na čitavoj turskoj rivijeri. Smeštajni kapaciteti su zadivljujući. Gotovo svuda po gradu mogu se naći lepo opremljeni privatni apartmani i pansioni, a izbor hotela u čitavoj regiji Antalije je najraznovrsniji. Oni najraskošniji su gotovo nestvarne arhitekture i oblika, pa tako postoji hotel koji predstavlja potpunu repliku broda Titank, zatim hotel u obliku aviona Konkord, hotel kopija ruskog Kremlja itd. Oni nešto manje luksuzni nude velike akva parkove sa neverovatnim atrkacijama, bazene, ogromne spa centre, od kojih su neki bazirani na feng-šuiju, a u velikom broju hotela postoje čitavi sportski kompleksi sa golf terenima, teniskim terenima, terenima za fudbal, košarku, odbojku na pesku itd. U većini hotela može se iznajmiti oprema za vodene sportove. Cena smeštaja uglavnom zavisi od kateogrizacije hotela. Kada je reč o saobraćajnoj povezanosti, međunarodni aerodorm je udaljen 13 km od centra Antalije. Po prometu putnika, to je prvi aerodrom u Turskoj i treći aerodorm u čitavoj Evropi. Putna infrastruktura je savršena, a do antalijske autobuske stanice saobraćaju atuobusi iz svih većih gradova u Turskoj. Od Beograda Antalija je udaljena oko 1.600 km.