Kina

Kina (pojednostavljeno kinesko pismo: 中国; tradicionalno kinesko pismo: 中國; pinyin: Zhōngguó ), službeno Narodna Republika Kina (pojednostavljeno kinesko pismo: 中华人民共和国; pinyin: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó), jest suverena država koja se nalazi u istočnoj Aziji. Smještena je na istoku Azije, zauzevši gotovo četvrtinu azijskog kopna. Ima morsku obalu od 14.500 km i graniči sa četrnaest država: Vijetnam, Laos, Mjanmar, Butan, Nepal, Indija, Pakistan, Afganistan, Tadžikistan, Kirgistan, Kazahstan, Rusija, Mongolija i Sjeverna Koreja.

Sa površinom od 9,6 miliona km2 Kina je četvrta najveća država na svijetu kao i najmnogoljudnija država, s populacijom od preko 1,35 milijardi stanovnika. Narodna Republika Kina je jednopartijska država kojom upravlja Komunistička partija. Administrativno je podijeljena na 22 provincije, pet autonomnih regiona, četiri samoupravna grada (Peking, Tianjin, Šangaj i Chongqing) i dva regiona sa specijalnim statusom (Hong Kong i Makao). Kina tvrdi da je Tajvan njena 23. provincija.

Glavni grad je Peking dok je najmnogoljudniji grad Šangaj, ujedno i jedan od najmnogoljudnijih gradova svijeta.

- Kina ima najjači gospodarski sustav u svijetu.

- Točan broj stanovnika Kine je nepoznat. Mnogo ljudi je vlada nije „registrirala“. Službeni brojpopulacije iznosi između 1,3 i 2 milijarde ljudi.

- 24% svijeta govori kineski (postoji više od 200 različitih kineksih jezika i regionalnih narječja). Službeni jezik je Pu-tong-hwa (mandarinski).

- Prema ekonomistima, kineski narod će postati najbogatiji narod na svijetu do 2012. godine.

- Kineski zid NIJE vidljiv iz svemira. Pretanak je da bi ga se vidjelo. To je samo mit da je uistinu vidljiv. Jedina građevina koju je načinio čovjek, a koja je vidljiva su piramide u Gizi i brana Hoover.
- Čaj, koji je toliko popularan u Kini, prvi put je stavljan u vrećice i poslan u svijet 1903. godine.

- Kina proizvodi 60% od ukupnog broja bicikala u svijetu.
- Barut je otkriven u Kini gdje je služio za vatromet, signalne rakete i male projektile koje je koristila vojska.
- U rujnu 2005. godine, Kina je zaobišla Kanadu i zauzela prvo mjesto u izvozu dobara u SAD.
- Od siječnja 2006. godine, 30% izvoznih artikala Kine je elektronika.

- Kina je jedna od malobrojnih zemalja u kojoj su pronađeni fosili homo gigantusa. Homo gigantus je poznat kao „Big Foot“.
- U vremenskom razdoblju od 1990.do 2005.godine, kineski izvoz u SAD povećao se za 1600%. To je 16 puta više izvoza u samo 16 godina.
- Pivo Tsingtao, koje se proizvodi od 1903. godine, čini više od 50% kineskog izvoza piva.

- Papir je izumljen u Kini 105. godine. Bila je to dobro čuvana tajna i nije došla do Europe sve do 8. stoljeća.
- Papir je izumio eunuh Ts'ai Lun. Prema službenoj povijesti Han dinastije (3. stoljeće), Ts'ai Lun je dobio aristokratski naslov nakon što je caru Ho Tiju predstavio papir. 751. godine kineske proizvođače papira uhvatili su Arapi u Samarkandu, i od 794. godine nekoliko državnih tvornica papira radi u Bagdadu. Arapi su proizvodili papir u Španjolskoj oko 1150. godine. Tek 1590. godine je prvi engleski papir proizveden u Dartfordu.

- 2004. godine kineska je vlada potrošila 700 milijuna dolara za izgradnju naftovoda do Afganistana. Sada se čeka da SAD napadnu Iran i završe izgradnju ostatka naftovoda koji će dovesti naftu iz Iraka, preko Irana i Afganistana do novog naftovoda.
- 550. godine, dva kineska svećenika prokrijumičarili su svilene bube iz Kine i započeo je zapadni svjetski svileni boom.
- Shi Huang-Ti bio je prvi kineski car i utemeljitelj dinastije Qin. Da je bio europski vladar, danas bi najvjerojatnije bio smatran veličanstvenim. Kinezi su mu pak dodijelili lošu reputaciju za njegovo vladanje, njegovo masovno oporezivanje radnika, njegove ratove, njegove oštre zakone i njegovo spaljivanje knjiga 213. godine pr.n.e.
- Kineski car Shi Huang-Ti izgradio je mrežu od 270 palača, povezanih tunelima, i toliko se bojao da će ga netko ubiti pa je svake noći spavao na drugom mjestu i u nekoj drugoj palači.
- 213. godine pr.n.e., kineski car Shi Huang-Ti naredio je spaljivanje svih kineskih knjiga, osim nekih koje govore o nekim temama kao što su poljoprivreda i medicina. Naredio je spaljivanje jer su ljudi počeli koristiti zapise da bi kritizirali cara, a i stoga što je Shi Huang-Ti sebe opisivao kao „Prvog cara“. Ogroman broj vrijednih radova zauvijek su nestali i samo zaslugom nekolicine hrabrih učitelja i učenika nešto je rane kineske literature ipak preživjelo. Događaj se zbio gotovo 150 godina prije nego što se moglo ponovno spašene knjige iznijeti na svjetlo dana.
- Vojska od terakota koja se sastojala od 6000 ljudi i konja sahranjena je zajedno sa Shi Huang-Tijem, prvim kineskim carem, u Xianyangu.

- Svrha Kineskog zida, monumentalne utvrdekoja razdvaja Kinu i Mongoliju, nije bila isključivo za obranu od Huna sa sjevera. Huni su lako mogli pronaći mjesta na Zidu gdje su mogli prijeći pomoću ljestava. Ali nisu mogli prebaciti svoje konje. A bez konja, njihova ratna sprema nije bila potpuna.
- Kineski liječnik Hua T'o, rođen između 140. i 150. godine, bio je prvi poznati liječnik koji je obavljao operacije pod općom anestezijom. Napitak kojim je uspavljivao pacijente bio je mješavina konoplje i jakog vina zvanog ma fei san. Prije komunističke revolucije, njegov dan rođenja bio je nacionalni praznik.
- Dinastija Sui, koja je kratko vladala oko 600. godine, posvetila je veći dio svoje vladavine izgradnji vodenog puta širokog 30,48 metara, poznatog kao Grand Canal (Veliki kanal), uz koji se nalaze ceste i drveće, i koji se proteže na 1609,3 kilometra. Kanal je završen za manje od 25 godina, ali s ogromnom cijenom u ljudskim životima. Gotovo 5,5 milijuna ljudi sudjelovalo je u izgradnji i procijenjeno je da je 2,5 milijuna ljudi umrlo zbog loših radnih uvjeta. Kanal, koji se proteže od Pekinga do Hangchowa, danas je plovan kao i u vrijeme kada je izgrađen, prije 1400 godina.
- Otisci prstiju koristili su se u Kini još 700. godine.
- Liu Ch'ing, koji je postao prvi guverner kineske pokrajine Shansi 955. godine, rođen je s dvije zjenice u svakom oku.

- Najsvijetliji astronomski događaj u povijesti bila je supernova 1054. godine, koju je izazvala Crab Nebula (Rakova maglica). Supernova je bila svjetlija od Venere. Bila je toliko svijetla da je bila vidljiva i danju, a noću je bacala sjenu. O tome imamo saznanja zahvaljujući astronomskim zapisima Kine, Japana i Bliskog istoka.
- U Kini u vrijeme Kublaj kana, svatko kome je usjeve uništio grom bio je oslobođen poreza naredne tri godine. Ovo nije bio samo nesebičan potez jer su Kinezi vjerovali da je grom bio znak Božjeg neodobravanja. Stoga, da je Kan prihvatio novac od nekoga tko je bio pogođen božjom ljutnjom, mogao je navući nesreću na sebe.
- Cheng Ho, dvorski eunuh i veliki admiral u vrijeme dinastije Ming, vodio je kinesku flotu na sedam istraživačkih i diplomatskih putovanja u vremenu između 1405. i 1433.godine. Rezultat njegovih putovanja, koje je obuhvaćalo područja sve do zapadne Afrike, 36 zemalja poslalo je svoje doprinose Kini. No, 1433. godine, eunuhovi protivnici uspjeli su se domoći viših položaja u borbi za vlast na kineskom dvoru, i flota je obustavljena, luke su ugašene, a isplovljavanje izvan zemlje bilo je zabranjeno. Da su se ova putovanja nastavila, moguće je da bi Kinezi „otkrili“ Ameriku prije Kolumba.

- Car dinastije Ming, Hung Wu (1368. – 1398.), prozvan je najoštrijim i najnerazumnijim tiraninom u cijeloj kineskoj povijesti. On je tijekom svoje vladavine pogubio toliko ljudi, da su državni dužnosnici znali reći svoje posljednje zbogom obiteljima kad bi bili pozvani na audijenciju, a ako bi preživjeli do navečer, međusobno su si čestitali.
- U jednom desetodnevnom periodu u kasnijem vremenu svoje vladavine (1368. – 1398.), prvi kineski car dinastije Ming, Hung Wu, odobrio je 1660 dokumenata koji su se ticali 3391 različite stvari.
- Među važnijim napravama u brodskoj tehnologiji koje su izumili Kinezi su i: kormilo na krmi, koje se pojavljuje na lončarskom modelu broda koji potječe iz 1. stoljeća; vodonepropusni odjeljci; veslačko kormilo, čiji opisi potječu iz 5. stoljeća.
- Nije istina da su Kinezi u svojim početcima koristili barut samo za vatromet. Imali su rane oblike pušaka (izumljen 1288. godine), bombe, granate, rakete, nagazne mine i drugo oružje.
- Kako proizvesti porculan, odnosno kineski porculan, bio je misterij poznat samo Kinezima sve do 1700. godine. Iako su imitacije porculana proizvedene ranije u Italiji, tek je Johann Friedrich Böttger iz Sachsena uspio napraviti pravi porculan (drezdenski porculan) prvi puta u Zapadnom svijetu.
- Kad je kineski slučajni prolaznik poginuo na obali od topovskog salva pri pozdravljanju jednog engleskog broda, u vrijeme ranih dana (oko 1830. godine) kinesko-zapadnjačke trgovine, Engleska je bila primorana Kini izručiti nesretnog topdžiju koji je odmah zadavljen. (Davljenje je za Kineze bilo jedna od manje strogih kazni s obzirom na druge oblike smaknuća jer pri davljenju tijelo nije bilo trajno oštećeno.)
- 1985. godine kineski tisak je objavio otkriće uskog pojasa zemlje, veličine 1000 metara s 15 metara, koja se protezala s brda prema rijeci, u okrugu Huanre, provincija Liaoning. Zimi, kad temperatura padne na -30ºC, pojas ostaje na 17ºC. Ljeti se događa obrnuto i taj se dio smrzne do dubine od jednog metra. Mještani koriste ovaj dio zemlje za uzgoj povrća zimi i kao hladnjak ljeti.

Kina - Guilin
Slikovitu čar Guilina teško je opisati. Rijekom Li naočigled plutaju veliki smaragdnozeleni vapnenački komadi krša, čija prirodna ljepota i povijesna vrijednost tvore magični krajolik.
Na veličanstvenoj lokaciji jugoistočno od grada Guilina i zapadnoj obali rijeke Li, Brdo slonovske surle smatra se glavnim simbolom Guilinova krajolika. Izvorno prozvan Brdom Li, Brdom Yi ili Brdom Chenshui, ima povijest dugu 360, 000.000 godina. Riječ je o velikoj krševitoj formaciji nalik mamutu koji surlom ležerno pijucka riječnu vodu.

Izdižući se 55 m iznad vode, spomenuta je formacija duljine 108 m i širine 100 m, a između surle i nogu skriva špilju u obliku punog Mjeseca, koja se probija kroz brdo. Lokalno pučanstvo nazivaju je "Pećina Mjeseca nad vodom". Kad valovi udaraju o nju, a Mjesec sjaji, prizor je posebice očaravajući. Na zidinama u špilji i oko nje postoji više od 70 natpisa iz dinastija Tang i Song (618., 907. i 960., 1279.) kojima se hvali ljepota brda i obližnjih voda. Na pola puta uzbrdo nalazi se još jedna špilja koja prolazi kroz brdo i predstavlja oči slona, a kroz nju posjetitelji mogu gledati i diviti se ljepoti grada Guilina.
Na vrhu brda nalazi se pagoda Puxian. Izgrađena tijekom dinastije Ming (1368. - 1644.), nalikuje dršci mača. Pagoda ima mnogo urezbarenih slika i natpisa, a najslavnija među njima jest pjesma Lu Youa, jednog od četiri najveća pjesnika dinastije Južnog Songa.
Krstarenje rijekom Li od Guilina do Yangshuoa atrakcija je bilo kojeg izleta u sjeveroistočnu provinciju Guangxi. Vodeni bivoli patroliraju poljima, seljaci gacaju poljima riže, školska djeca se smiješe sa zelenih obala, a ribari plove mimo vas na splavima od bambusa vozeći jata kormorana. Sa svojim zapanjujućim krajolikom i atmosferom svijeta koji živi daleko od metropolisa, krajolik uz rijeku Li nudi nestvarno i nezaboravno iskustvo.

Возом преко "Крова света" до Тибета (Ксининг-Ласа -Ksining-Lasa 1956 км).
Амерички и швајцарски стручњаци су закључили да је апсолутно немогуће изградити ову пругу имајући у виду неприступачне и превисоке планине (и преко 5.000 м.изнад нивоа мора!) са разређеним ваздухом, већим делом трасе вечити лед и температуре испод 45 Ц, непредвидиво време, 550 км мочвара и нестабилног терена, велике пешћане олује у пустињама, опасно УВ зрачење ...
Па ипак, 2006.године први воз из централне Кине ушао је у Ласу (уз велике протесте тзв Запада због наводне колонизације Тибета, који је иначе и у 13.веку био део Кине).
Путовање је веома удобно, а највећи део у изради композиција по систему као у авиону-дала је канадска компанија "Бомбардиер".
Пруга пролази на просечној висини од 4.500 м, највиша тачка је на око 5.100 м. Изграђено је на стотине тунела кроз планине и вечити лед, а највиши тунел је на 5.000 м, затим безброј мостова, од којих је градитељско чудо онај преко мочварног терена, дуг око 12 км.
На многим деоницама радници су радили под маскама и са боцама кисеоника, које су пуњене на 17 "станица".



(наставићу...)

Кинеске власти истичу да железничка пруга, чија је изградња трајала четири године и коштала 33,9 милијарди јуана (4,2 милијарде долара), подстакнути привредни развој сиромашног "крова света" и допринети успостављању његових бољих трговачких веза и комуникације са економски успешнијим истоком Кине.
Ова железничка пруга, коју Кинези зову и "небеском", јер лежи на највећој надморској висини на свету, прелази преко планинских висоравни на висини већој од 5.000 метара.
Око 80 одсто пруге Ћингхај( Ćinghaj) - Ласа лежи на надморској висини изнад 4.000 метара, на потенцијално нестабилном замрзнутом тлу. Да би тло остало замрзнуто, кинески инжењери су око шина положили цеви за хлађење, како би стабилизовали насипе.

Кинеске власти планирају да у наредних десет година изграде још три железничке линије које ће Тибет повезати са остатком Кине. Прва од њих ићи ће од Ласе до Чома, града на кинеско-индијској граници, а друге две повезиваће главни град "крова света" са оближњим градовима Њингчи и Шигатсе.(Njingči i Šigatse).
(наставићу..)

КИНЕСКА НОВА ГОДИНА
(почиње 31 јануара... у знаку је Коња - што значи: благостање!)